Vì sao tham nhũng của ngành Công an luôn đứng đầu?

09.7.2013, Tổ chức Minh bạch Quốc tế (TI) tại Việt Nam đã công bố Kết quả khảo sát về quan điểm và trải nghiệm của người dân đối với tham nhũng. Báo cáo cho biết “Tham nhũng tăng lên trong hai năm qua, trong đó cảnh sát vẫn là lĩnh vực có mức độ tham nhũng nhiều nhất”.

Kết quả của khảo sát vừa nêu hoàn toàn phù hợp với kết quả cuộc điều tra xã hội do Thanh tra Chính phủ Việt Nam và Ngân hàng Thế giới công bố hôm 20.11.2012, thì CSGT là một trong 4 ngành tham nhũng phổ biến nhất.

Không được chụp hình quay phim...

Lạm dụng quyền lực một cách có hệ thống

Vấn đề tham nhũng thì ở quốc gia nào cũng có, chỉ khác nhau ở mức độ; thế nhưng điểm đáng chú ý là ở Việt nam chuyện tham nhũng dường như đã trở thành một chuyện đương nhiên. Đó là vấn đề “đầu tiên” - tiền đâu? Nói về nguyên nhân khiến cho tham nhũng tràn lan, TS. Nguyễn Quang A, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển IDS cho biết

“Tôi nghĩ rằng cái đó là cảm nhận của người dân trong cuộc sống hàng ngày. Việc cảnh sát hạch sách người dân có những chuyện người ta làm đúng chứ không phải là sai, phạt các vi phạm này khác là chuyện cần thiết thôi. Nhưng mà gắn vào cái việc phạt nào đấy thường là chuyện vòi tiền chẳng hạn, hay là người dân nghĩ trả cho họ ít tiền cho đỡ rách việc để đi làm việc khác”

Nói đến tham nhũng của cảnh sát thì thường người ta nghĩ tới CSGT vòi vĩnh nhũng nhiễu để nhận tiền hối lộ từ người tham gia giao thông, hay cảnh sát điều tra tham nhũng bằng cách làm sai lệch hồ sơ trong vấn đề chạy án. Nhưng trên thực tế, những việc đó chỉ là những hành vi tham nhũng rất nhỏ trong ngành công an. Thực tế, tham nhũng trong ngành công an chủ yếu là việc lạm dụng quyền lực để trục lợi một cách có hệ thống.

Công an giao thông Việt Nam.

Thông qua danh nghĩa bảo vệ an ninh chính trị, bí mật quốc gia, trật tự an toàn xã hội nên hiện nay ở Việt nam đã có quá nhiều công an để theo dõi, quản lý trong hoạt động của đời sống xã hội ở mọi cấp, mọi ngành. Về vấn đề này TS. Nguyễn Quang A nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển IDS cho biết

“Tôi nghĩ đây là cảm nhận của người dân, thì rõ ràng người dân phải tiếp xúc với rất nhiều cảnh sát. Có thể nói rất đáng tiếc trong thời gian vừa qua nhà nước Việt nam đã bị cảnh sát hóa một cách vô cùng mạnh mẽ. Có thể nói cảnh sát hiện diện ở khắp mọi nơi, tôi đi nhiều nơi trên thế giới chưa thấy ở nơi nào nhiều cảnh sát đến như vậy, như ở Việt nam này. Nhưng người dân có khi người ta không cảm nhận trực tiếp được sự tham nhũng khủng khiếp hơn như thế rất là nhiều. Thì những cảm nhận đó có thể không được thể hiện trong báo cáo của Tổ chức Minh bạch Quốc tế”

Một vài cách hành xử của người bảo vệ dân

Do đó hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp, hay các tranh chấp Hình sự, Dân sự đang được tiến hành theo trình tự mà pháp luật quy định sẵn sàng bị công an can thiệp. Bằng cách vô hiệu hóa nguyên đơn, hoặc bao che cho bị đơn với lý do cho rằng họ là đối tượng đang bị theo dõi về chính trị hoặc là đang liên quan đến bí mật quốc gia. Với mục đích cuối cùng là để tạo điều kiện cho công an có thể tham nhũng dưới mọi hình thức, bằng tiền bạc, vật chất… thậm chí cả việc nắm giữ các cổ phần trong các doanh nghiệp mà không phải bỏ vốn. Đáng tiếc là việc lạm dụng quyền lực của ngành công an lại thành hệ thống, có tổ chức và được bảo kê từ lãnh đạo cấp cao trong bộ máy của đảng.

Công an có quá nhiều quyền hành

Nhà báo chống tham nhũng Trần Quang Thành, người đã từng bị tạt acid trả thù do chống tham nhũng cho chúng tôi biết

“CSGT nhũng nhiễu tôi cho rằng chỉ là một vài % của ngành công an thôi. Ngành công an là một cái vòi bạch tuộc, nó khống chế mọi ngành ở Việt nam. Từ cấp cao đến cấp thấp đều dính tới việc lạm dụng, lợi dụng quyền lực, dùng quyền lực để giành quyền lợi cho họ được. Họ bóp tất cả các ngành dưới bàn tay của họ, bất cứ việc gì họ đều có thể. Cho nên muốn bịt mồm ai họ bảo phải đình chỉ công tác, vì vụ này liên quan đến bí mật quốc gia, một thế lực nước ngoài đang lợi dụng ông ấy để lật đổ chế độ thì… ”

Công an giữ an ninh đường phố.

Được biết theo báo cáo của TI, số người dân cho rằng nỗ lực chống tham nhũng của chính phủ không hiệu quả đã tăng lên trong năm 2013 và họ không muốn tố cáo tham nhũng. Mức độ này hoàn toàn trái ngược so với con số tự nguyện tố cáo tham nhũng và không muốn tố cáo của năm 2010.

Bình luận về sự thờ ơ của người dân trong tố cáo tham nhũng và khi so với các nước trong khu vực, Việt Nam cũng là nước ít tố cáo tham nhũng nhất và ít có khả năng từ chối đưa hối lộ nhất. Nhà báo Trần Quang Thành, cho biết “Khó lắm, vì thế lực tham nhũng nó có quyền, có tiền, đụng chạm đến sẽ bị cô lập. Không có ai bảo vệ mình, (trong khi) nó có cả một thế lực lớn bảo vệ. Cho nên nói thật Việt nam thành một mafia có những bố già tiêu diệt ai cũng được. Bộ Công an thuộc vào các ngành có vị trí như vậy, nó lại vẽ cho tội này tội khác. Những cái tội gọi là tưởng tượng, như móc nối với bọn phản động nước ngoài thì bố ai đi điều tra được bây giờ?”

Một nghịch lý ở Việt nam, công khai và minh bạch là một trong những vũ khí có hiệu quả trong vấn đề phòng chống tham nhũng, song luôn bị coi là những vấn đề nhạy cảm. Thậm chí người ta sẽ truy tố, nếu ai muốn bạch hóa những vấn đề nhạy cảm đó, mà bản án 4 năm tù đối với nhà báo Hoàng Khương của báo Tuổi trẻ vừa qua là một minh chứng. Hay chuyện thiếu tướng Nguyễn Văn Tuyên, Cục trưởng Cục CSGT Đường bộ - đường sắt, Bộ Công an đã có biểu hiện dung túng khi cho rằng "Nhận của lái xe, nhận của người tham gia giao thông dăm ba chục, một vài trăm mà đó là tham nhũng thì theo tôi ý đó là không thỏa đáng”.

Bộ trưởng Trần Đại Quang được báo chí trong nước ca ngợi là 'quyết liệt chống tham nhũng'

Điều đó có lẽ chính là nguyên nhân vì sao đã từ lâu, dư luận xã hội cho rằng dường như tham nhũng đã trở thành quốc sách, khi mà tham nhũng và bao che cho tham nhũng đã trở thành hành vi có tổ chức trong hệ thống lãnh đạo, từ trung ương đến địa phương. Điều này đã khiến nhiều người nghi ngờ khi cho rằng tham nhũng là chủ trương và là độc quyền của đảng CSVN.

Tham nhũng của công an luôn dẫn đầu, vì họ có quyền lực quá lớn nhưng không bị ai kiểm soát, thậm chí là còn được dung túng, điều đó đã biến họ trở thành một lực lượng kiêu binh trong bộ máy nhà nước. Họ có thể làm bất cứ điều gì họ muốn, kể cả không tuân thủ hay vi phạm hiến pháp và pháp luật

Tham nhũng và độc tài đi liền với nhau và không thể tồn tại trong nhà nước pháp quyền. Vì tham nhũng là sản phẩm của chế độ độc tài, mà ở đó hình thức cai trị độc đoán do một đảng cầm quyền không bị luật pháp hay các nhân tố chính trị và xã hội đó ràng buộc. Ở nhưng nơi đó, như ở Việt nam hiện nay thì tham nhũng không bao giờ có thể giảm bớt.

Anh Vũ, thông tín viên RFA

Đọc thêm